In vrijheid ter aarde gestort

Op zaterdag 9 april ging Nadim Youssef in winkelcentrum Ridderhof in Alphen aan de Rijn de wekelijks boodschappen doen voor zijn gezin. Hij keerde niet meer terug naar huis. De vader, de zoon, de echtgenoot, de schrijver, de journalist, de dichter...hij keerde niet meer terug. Hij was ter aarde gevallen. In Alphen aan de Rijn. de Syrische dichter is niet meer maar leeft nu voort in de woorden die hij de wereld heeft geschonken. Hoe onfortuinlijk kan het leven zijn? Nadim Youssef was journalist, schrijver en dichter die vijf jaar geleden nog in Syrië leefde. Hij was kritisch tegenover het heersende regime. Deze kritiek kwam hem duur te staan. Ternauwernood overleefde hij een bomaanslag die door de geheime politie rechtstreeks op hem was gericht. Hij was weliswaar gewond maar overleefde deze laffe aanslag. "Er is meer voor nodig om mij te doden": zei hij tegen zijn vrouw. hij vluchtte naar Nederland om zichzelf en zijn gezin in veiligheid te brengen. Zo vergaat het velen die de morele plicht voelen om hun mond open te doen tegen heersend onrecht. Ik vind het pijnlijk om in een land te leven waar mensen niet van harte welkom zijn om in de velige schoot van de Nederlandse samenleving hun werk voort te zetten. Nadim Youssef handelde vanuit een moreel besef, als journalist, schrijver en mens. De prijs die hij  moest betalen, de bomaanslag en het verlaten van zijn vaderland. Losgerukt worden uit de bodem van je eigen cultuur, ver weg van familie, vrienden en het land dat hij zo lief had. Welke schijnveiligheid krijgt een vluchteling in Nederland? Werd zijn aanwezigheid gewaardeerd en gerespecteerd, ook door mensen die zijn achtergrond niet kenden? Werden de woorden van de journalist en dichter gelezen en gekoesterd, al waren deze in zijn eigen moederstaal?. Werd hij geridderd vanwege zijn moed om in opstand te komen tegen het onrecht dat de mensen in zijn land werd aangedaan? Het antwoord hoef ik niet te geven, want dat ligt in uw hart. De woorden van de dichter krijgen pas waarde als deze er niet meer is. In leven was er weinig interesse voor de kritisch krachtige woorden van Nadim Youssef. Na de noodlottige moord op een parkeerplaats krijgt hij pas aandacht en wordt zijn verhaal verteld. Radio en televisie verdringen zich om de dichter in Nadim Youssef te tonen. Hij moest daarvoor eerst ter aarde storten. In Alphen aan de Rijn.

Auteur Kader Abdolah, zelf politiek vluchteling uit Iran, schreef het volgende gedicht ter nagedachtenis aan de Syrische collega-dichter Nadim Youssef

Tevergeefs opnieuw beginnen

Sorry moeder, uw zoon is doodgeschoten
u zou denken dat hij in Damascus door een kogel is neergeschoten.
Maar nee moeder, hij kwam om in Alphen aan den Rijn
een kleine stad, ver boven Rotterdam. In een winkelcentrum is hij doodgeschoten.

Nee, er was geen sprake van een Arabische opstand op die plek.
Het valt niet te vergelijken met het Tahirplein in Egypte.
Ook niet met een plein in Syrie of Libië.
Voor uw zoon was het haast de veiligste plaats op deze wereld.
Alphen aan den Rijn. Een mooie plek.
Waar de moeders met hun dochters vredig winkelen.
Waar de jongens, de mannen aan alles denken, behalve aan een opstand tegen het Nederlandse bewind.

Het spijt me moeder.
Het spijt me vader.
Voor uw verdriet.
Het was niemand zijn bedoeling geweest om uw zoon pijn te doen.
Het was een zonnige dag.
Een rustige dag.

Plotseling werd het winkelcentrum omgetoverd tot het Tahirplein, een Libisch plein, een Syrisch plein.
Echt, uit het niets.
En uw zoon viel.
Hij viel, samen met nog vijf dierbare bewoners van de stad.
Het spijt me dat hij nooit meer terug naar huis zal komen.